Over de voorwaarden voor efficiënte geschiloplossing in belastingzaken en de belemmeringen die daarbij komen kijken, sprak dhr Booij, de voorzitter van het congres. Hij hield het tempo erin en wees om te beginnen op de geméleerde samenstelling van de groep aanwezigen, bestaande uit inspecteurs, mediators, fiscale advocaten, medewerkers van de Belastingdienst, leden van de rechtelijke macht en een (verdwaalde) reporter. Vervolgens las dhr Booij een illustratieve passage voor uit het boek Mediation in belastingzaken. Het betrof een voorbeeld van een gesprek dat in het kader van een boekenonderzoek plaatsvindt en "dat escaleert omdat onder de oppervlakte een (relatie)probleem doorettert". Uit het voorbeeld blijkt hoe gemakkelijk een (onschuldige) situatie kan escaleren. Als het om efficiënte oplossing van geschillen gaat, het thema van de middag, zal moeten worden gedacht aan variabelen als de (beperkte) doorlooptijd van een zaak, in de zin dat geschillen zo snel mogelijk moeten worden opgelost, de hoeveelheid energie die gaat zitten in het uit de wereld helpen van een bepaalde kwestie, maar ook aan de kosten die daarmee zijn gemoeid en het effect dat het oplossen van een geschil heeft op het herstel of behoud van een (goede) relatie. Om een geschil efficiënt op te lossen, moet eerst een conflict ontstaan, en dat kan verschillende oorzaken hebben, zo legde dhr Booij uit. Dat een conflict vervolgens escaleert, kan samenhangen met verschillende omstandigheden, zoals een gevoel van onmacht dat sommige belastingplichtigen in bepaalde situaties ervaren, soms ingegeven door de angst dat een boete wordt opgelegd, en dat werkt niet in de hand dat geschillen efficiënt worden opgelost. Ook de Belastingdienst kan (onbedoeld) aanleiding geven tot het uit de hand lopen van een verschil van inzicht, bijvoorbeeld als de dienst te wantrouwend is, en eigen (morele) oordelen velt over de (houding van de) belastingplichtige. De belastingplichtige kan de Belastingdienst, die een repeat player is als het gaat om behandeling van geschillen, ook als te kil ervaren, en dat kan eraan in de weg staan dat een geschil efficiënt wordt opgelost. Maar ook kan het zo zijn -een andere oorzaak van escalatie- dat een bepaalde bewijslastverdeling verhindert dat één van de partijen transparant is, en dat kan een oorzaak zijn van irritatie en vervolgens escalatie van de situatie. Tot slot ging dhr Booij in op enkele internationale ontwikkelingen, zoals de invloed die uitgaat van de uit het BEPS-project voortvloeiende aanpassingen van het internationale belastingrecht. Die aanpassingen zullen tot meer internationale conflicten leiden. Die kunnen worden opgelost door onderling-overlegprocedures. Dhr Booij wees erop dat in deze sfeer bindende arbitrage in zwang begint te komen en dat de ambities van enkele landen kunnen worden gerealiseerd door het gebruik van het zogenoemde multilaterale instrument. Maar ook mediation zal -liefst in een vroeg stadium- ingezet kunnen worden om internationale fiscale kwesties bespreekbaar te maken. Op dit vlak ontplooit dhr Booij initiatieven met fiscale specialisten uit andere landen, die mede inhouden dat ervaringen worden gedeeld en mediation, dat bij grensoverschrijdende geschillen nog in de kinderschoenen staat, verder wordt ontwikkeld.
WFR 2017 / 155
Geen opmerkingen:
Een reactie posten